|
Kalecik Saray (Şehsuvar) Camii
Kalecik ilçesi Cuma Mahallesinde yer alan cami, kareye yakın dikdörtgen planlı, çatılı bir yapıdır. Caminin beden duvarlarında kesme taş ve tuğla kullanılmıştır. Halen kuzeydeki yola göre çukurda kalmış olan caminin kuzey tarafında, aslında bir son cemaat yeri bulunduğu buradaki izlerden anlaşılır. Yapıyı örten ahşap çatı,Marsilya kiremidi kaplıdır. Kuzey tarafta çatıya üçgen bir alınlık yapılmıştır. Kuzeybatı köşedeki minarenin kare planlı kaidesi tamamen taştan yapılmış olup, pabuç kısmı üçgen geçişli, gövdesi silindirik ve tuğladandır. Şerefe korkulukları taşla yapılmıştır. Silindirik petek saç kaplı ahşap bir külahla örtülüdür.
Duvarların tamamında her taş sırasının arasında üçlü tuğla hatıl olup, her taş arasına dikey birer tuğla konularak kasetlenmiştir. Bütün cephelerde alt pencereler dıştan sivri kemerli nişler içinde dikdörtgen açıklıklıdır. Giriş cephesindeki yan yana üç adet sağır kemerden ortadaki kapının, yanındakiler de pencerelerin üzerindedir. Kemerlerde taşlar arasında üçer adet tuğla konulmuştur. Pencereler içleri doldurulmuş sivri kemerli alınlıklara sahiptir.
İç mekân, mihrap hariç tamamen yenilenmiştir. Mihrabın dış kenarlarındaki yazı kuşağında Kelime-i tevhit tekrarlanmıştır. Bunun içinde bir sıra geniş geometrik bordur daha yer almaktadır. Dört kenarlı mihrap nişinin üzerinde mukarnaslı kavsara olup, niş köşe dolguları geometrik motiflerle süslenmiştir. Mihrap nişinin her iki köşesinde silindirik gövdeli ve küp başlıklı iki sütunçe bulunmaktadır.
Kitabesi olmayan cami, Şehsuvarzâde es Seyyid Mehmed Paşa'nın annesi Şerife Hatice Hatun tarafından yaptırılarak vakfedilmiştir. Mimarî özelliklerine göre caminin XV. yüzyılda yapıldığını söylemek mümkündür. Cami 1920 yılında halk, 1990 yılında da Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılmıştır
Kalecik Kale Camii:
Cami, yaklaşık kare planlı, moloz taş duvar örgülü bir yapıdır. Minaresi kuzeybatı köşede yer almaktadır. Duvarlarda üstte yer alan pencereler sivri kemerli, alttakiler dikdörtgen planlıdır. Güney duvarın dış yüzünde mihrap çıkıntısı vardır. Dışta köşelerde silmeler mevcuttur. Kesme taştan yapılmış, dikdörtgen kesitli kaide üstünde yükselen minare tuğla örgülü ve silindirik gövdelidir. Caminin duvarları sıvalıdır. Dört cephede dörder penceresi bulunur. Çatısı piramidaldir.
Kalecik Tabakhane Camii
 Dik bir yamaca inşa edilmiş, kare planlı, çatılı, kagir bir yapıdır. Son cemaat yeri olmayan caminin, batı cephesinin kuzey köşesinden minaresi yükselmektedir. Düzgün kesme taş kullanılarak yapılmış caminin duvarları, her cephede kemerlerle dışa yansıtılan karkas teknikle yapılmıştır. Cami duvarlarının her cephesine üçer adet yuvarlak kemerli niş yapılmış, nişlerin içine pencereler yerleştirilmiştir. Açıkta olan kuzey ve batı cephelerde nişlere altlı üstlü ikişer, doğuda ise iki nişe altlı üstlü, güney kenardakine üst pencere, güney cephede ise sadece üst pencereler açılabilmiştir. Güneyde mihrap üstündeki küçük dikdörtgen pencere dışında, pencerelerin hepsi de kemerli olup üsttekiler küçük, alttakiler büyüktür. Pencerelerin tamamında söve ve kemerler dışa taşkın olarak yapılmıştır. Caminin çatısı Marsilya kiremidi kaplıdır.
Kuzey cephenin ortasında iki taraflı merdivenli, üstü ahşap sundurmalı bir sahanlıktan camiye girilir. İçte de kagir bir kubbe oturtulmak için hazırlanmış köşe tromplarından sonra bir daire oluşturulmuştur. Ancak caminin üstüne kubbe yerine, çıtalı ahşap tavan yapılmış, dıştan da çatı ile örtülmüştür. Kuzeybatı köşede kesme taşla örülmüş, kare planlı kaideli, silindirik tuğla gövdeli minaresi yükselmektedir.
Cami kagir bir kubbeye oturtulmak için, köşe trompları ve kubbeyi taşıyacak şekil ve sağlamlıkta yapılmasına karşılık, üstü kubbe yerine, çıtalı ahşap tavan ve çatı ile örtülmüştür. Camiye hatip tayinine ait 1878 tarihli bir kayıt vardır. Cami, içindeki yazılara göre 1905-1907 (1323-1325) yıllarında yapılmış olmalıdır.
Kalecik Gökçeören Köyü Camii
 Köy merkezinde yer alan cami, dikdörtgen planlı, çatılı, ahşap tavanı ile dikkat çeken, kagir bir yapıdır. Caminin yapımında düzgün kesme taş kullanılmıştır. Köşelerde dışa taşkın şaşırtmalı, pencere ve kapı kenarlarında dışa taşkın iki renkli bir örgü sistemi görülmektedir. Alt pencerelerin üstünde yapıyı üç taraftan düz bir taş silme dolaşmaktadır. Caminin kuzeyindeki son cemaat yeri dışa açık olup çatısı, önde ince ahşap direklerle taşınmaktadır. Geniş saçaklı çatı Marsilya kiremitleriyle kaplıdır. Kesme taş minare kuzeybatı köşede yer almaktadır. Yapının duvarlarında altta basık kemerli üstte yuvarlak küçük pencereler açılmıştır. Kuzeyde kapının iki yanında birer normal, üstünde bir adet yuvarlak pencere, doğu ve batıda altta ve üstte üçer, güneyde altta iki, üstte üç pencere vardır.
Kuzeyden yuvarlak kemerli bir kapı ile girilen dikdörtgen planlı harimin kuzey tarafındaki ahşap mahfel, ikisi duvarlara bitişik altı direk tarafından taşınmaktadır.
Dıştaki sadeliğe karşılık içte oldukça hareketli görünüme sahip caminin, bilhassa ahşap tavanı, ahşap işçiliği ve süsleme- leriyle dikkat çekmektedir. Çıtalarla şekillendirilen tavanın merkezindeki altıgen göbek, dıştan altı kolu bir yıldızla çevrilmiştir. Mührü Süleyman denilen bu yıldızı dıştan kuşatan daire, kare tavanın ortasında kalmaktadır. Köşelerde çeyrek daireler bulunan bu kısmın da dışında çıtalarla karelere bölünmüş düz bir alan dolaşmaktadır. Duvarlarla tavanı birleştiren kenarlardaki sıvalı alan, yazılarla doldurulmuştur. Tavanın süslenmesinde bitkisel desenli, üzerleri boyalı ahşap parçalar kullanılmıştır. Kahverengi, sarı, mavi, yeşil, beyaz kullanılan süslemelerin meydana getirdiği renk cümbüşünden başka sanat yönü yoktur.
Güneydeki yuvarlak nişli alçı mihrabın üstüne sonradan ahşap- sunta karışımı bir mihrap yapılmıştır. Ahşap minberi güney batı köşede olup, geometrik süslemelere sahiptir. Duvarlarda boya ile yapılmış çeşitli bitkisel ve geometrik süslemeler görülmektedir. Köydeki yaşlılar caminin 1891 yılında Hacı Osman Ağa tarafından yaptırıldığını söylemişlerdir. Kalem işlerinin 1951 yılında yapıldığına dair bir yazı vardır. Minaresi 1966 yılında eklenmiştir.
Kalecik Çandır Camii
 Düz bir alanda yer alan cami, dikdörtgen planlı, çatılı, kagir bir yapıdır. Caminin yapımında moloz ve kaba yonu taşı kullanılmıştır. Caminin doğusunda iki yanı kapalı son cemaat yeri bulunmaktadır. Duvar köşelerinde şaşırtmalı örgü sistemi görülmektedir. Caminin çatısı Marsilya kiremidi kaplıdır. Sonradan eklenen minare kuzey doğu köşede yer alır.
Cami, iki sıra halinde dizilmiş yuvarlak kemerli dikdörtgen pencerelerle aydınlanmaktadır. Güney duvarında iki sıra halinde dört adet, batıda beş adet, doğuda dört adet penceresi olup kuzey cephesinde herhangi bir açıklık bulunmamaktadır. Üstü düz damla örtülüyken çatıya çevrilmiştir. Doğu cephede yer alan son cemaat yerinin kuzey tarafındaki kesme taşla yapılmış, basık kemerli bir kapı ile camiye girilmektedir.
Dışına göre oldukça hareketli görünüme sahip caminin kadınlar mahfeli, kuzey tarafta yer almaktadır. Güneydeki alçı mihrabın yuvarlak nişini geniş bir silme kuşatmaktadır. Ahşap minberi güney batı köşededir. Zengin süslemeli ahşap tavanın zemini ve ortasındaki göbekte yıldız şeklinde motifler bulunmaktadır. Tavan ve duvarlarda kalem işleri bitkisel motiflidir. Kuzey duvarında manzara resimleri yapılmıştır. Caminin 1902 yılında yapıldığı bilinmektedir.Kalem işlerinin 1926 yılında yapıldığına dair bir yazı vardır.
|
